Günümüzde insanlar, gündelik yaşamlarında birçok işlemlerini bilgisayarlar üzerinde gerçekleştirmeye başladılar. Bundan dolayı bilgisayarlar, neredeyse insan yaşamının vazgeçilmez bir parçası haline geldiler. Bilgisayarların gösterdikleri performanslar da bundan dolayı kullanıcılar için çok önemli oluyor. Birçok bilgisayar kullanıcısı zamanla yavaşlayan bilgisayarları karşısında bilgisayar nasıl hızlandırılır diye merak ediyor.
Bizler de bu yazımızda sizler için bilgisayar nasıl hızlandırılır sorusuna cevap vermeye çalışacağız. Tabii ki çözüm yöntemlerine geçmeden önce sorunu incelemek daha doğru olacaktır. Bundan dolayı bilgisayarların nasıl hızlandırılabileceğine değinmeden önce bilgisayarların neden yavaşladığında değinmek konunun daha anlaşılabilir olmasını sağlayacaktır.
Gelin şimdi hep birlikte bilgisayarların neden yavaşladıklarına ve bu sorunların nasıl çözülebileceklerine birlikte yakından bakalım.
Bilgisayar Neden Yavaşlar?
Bilgisayar performansı, bilgisayar kullanıcıları için oldukça önemlidir. Çünkü insanlar, iş hayatlarından eğitim hayatlarına kadar çeşitli alanlarda bilgisayarlardan yararlanıyorlar. Bu yüzden kullanıcıların, bilgisayarlardan yavaş bir performans alması bir süre sonra kullanıcılar için çekilmez bir durum oluyor. Peki bilgisayarları yavaşlatan nedir? Stabil bir performans gösteren bir bilgisayar, bir süre sonra neden yavaşlamaya başlar?
Birçok kişinin merak ettiği bu sorunun çok çeşitli cevapları vardır. Bilgisayarlar, her ne kadar kullanımları kolay olsalar da teknik açıdan biraz karışık cihazlardır. Bundan dolayı kullanıcılar için ufak görünebilen bir sorun, bilgisayarların işleyişinde ciddi aksaklıklara yol açabilir. Bu aksaklıklara yol açan yani bilgisayarın yavaşlamasına sebep olan temel unsurlar şunlardır:
Eskimeye Başlayan Donanımlar
Bilgisayarların performans göstermelerini sağlayan işlemci, RAM, ekran kartı gibi çeşitli donanımlar mevcut. Hızla gelişen teknoloji, bu donanımları da geliştiriyor. Bunun sonucunda her geçen gün daha gelişmiş özelliklere sahip bilgisayar donanımları kullanıcıların hizmetine sunuluyor.
Normal olarak gelişen yazılımlar da bu donanımlarla paralel olarak ilerliyor. Yani donanımlar geliştikçe yeni geliştirilen yazılımların çalışabilecekleri minimum sistem gereksinimleri de gelişiyor. Bu durum da eski donanımlara sahip bilgisayarların yavaşlamalarına hatta bir süre sonra kullanılamamalarına neden oluyor.
Eğer sizler de bilgisayarınızda yavaşlama olduğunu hissetmeye başladıysanız ilk olarak donanım özelliklerinizi gözden geçirmelisiniz. Özellikle depolama aygıtları, bilgisayarların hız performansını doğrudan etkilemektedirler. Bu noktada donanımlar üzerinden bilgisayar nasıl hızlandırılır diye merak ediyorsanız HDD gibi eski nesil depolama aygıtları yerine SSD gibi güncel teknolojilerle geliştirilen depolama aygıtlarını tercih edebilirsiniz.
Güvenlik Sorunları
Güvenlik açıklıkları, bilgisayarlara ciddi zararlar vermektedir. Virüs gibi zararlı yazılımlar, bilgisayar performansını olumsuz olarak etkilemektedirler. Bu casus yazılımlar, temel olarak kullanıcıların bilgilerini kötü amaçlar doğrultusunda kullanmayı hedefliyorlar. Bu hedeflerini gerçekleştirebilmek için de bilgisayarlara çeşitli zararlar veriyorlar.
Bu zararların başında da bilgisayarı yavaşlatmak geliyor. Birçok zararlı yazılım, bilgisayardan veri sızdırdığı için bilgisayarları yavaşlatır. Bundan dolayı bilgisayarınızda aniden ciddi bir performans düşüşü gözlemlemeye başladıysanız şüphelenmeniz gereken ilk konu güvenlik sorunu olup olmadığı olmalıdır.
Güncel Olmayan Yazılımlar
Bilgisayarlardan istediğimiz verimi almamızı sağlayan unsurların yazılımlar olduğunu söyleyebiliriz. Geliştirilen yazılımlar sayesinde kullanıcılar, bilgisayarlar üzerinden çeşitli işlemleri gerçekleştirebiliyorlar. Tabii ki bu yazılımları kullanmanın da bazı zorlukları ve dikkat edilmesi gereken noktaları mevcut.
Örneğin çoğu yazılım, belirli aralıklarla güncellenir. Özellikle bilgisayar donanımıyla alakalı olan yazılım güncellemelerini takip etmeyen kullanıcıların, bilgisayarlarında performans düşüşü gözlemlemeleri gayet normal olacaktır. Bundan dolayı bilgisayarınızda performans kaybı gözlemlemeye başladıysanız şüphelenmeniz gereken konulardan birisi yazılımlarınızın güncel olup olmadığı olmalıdır.
Bilgisayarların yavaşlamasına başlıca bu sorunlar sebep olmaktadır. Bunların yanı sıra gereksiz dosyaların birikmesi, bilgisayar ayarlarının yanlış yapılması gibi çeşitli unsurlar da bilgisayarları yavaşlatmaktadır. Aslında bilgisayarın yavaşlamasına sebep olan sorunu tespit etmek çok da zor değildir. Çünkü bu sorun, bir süre sonra bir şekilde kendisini ele vermektedir.
Bundan dolayı bilgisayar kullanıcılarının zorlandıkları nokta, sorunu tespit etmekten ziyade bu sorunu çözmek oluyor. Bizler de yazımızın devamında sizler için yavaşlamaya başlayan bilgisayarınızı nasıl hızlandırabileceğinizi anlatacağız.
Bilgisayar Hızlandırma Yöntemleri Nelerdir?
Bilgisayarların yavaşlamalarına sebep olan temel sorunlara değindik. Sıra bu sorunların nasıl çözüleceğini anlatmaya geldi. Yavaşlamanın çeşitli sorunları olduğu için bu sorunlara ortak bir çözüm geliştirmek pek mümkün değil. Bundan dolayı çözüm yöntemlerine geçmeden önce sorunun sebebini tespit etmenizi tavsiye ediyoruz.
İşte bilgisayarınızı hızlandırmaya yarayacak çözüm yöntemleri:
Donanımları Güncellemek
Bilgisayarların yavaşlamasının en temel sorunu olarak eskiyen donanım özelliklerini göstermiştik. Eskiyen donanımlar, bilgisayarlarda ciddi ölçüde performans kaybına yol açmaktadır. Bu sorunun çözümü de tabii ki eskiyen donanımları yenileri ile güncellemek oluyor.
Özellikle işlemciler, bilgisayarların performanslarını doğrudan etkilemektedirler. Bundan dolayı belirli bir güç seviyesinin altındaki işlemciler, zamanla eski performanslarını kaybetmeye başlarlar. Bu durumla karşı karşıya olan bilgisayar kullanıcılarının yapabilecekleri tek işlem, bilgisayarlarında daha güçlü bir işlemci kullanmak olacak.
Bu noktada laptop kullanıcıları, masaüstü bilgisayar kullanıcıları kadar şanslı değiller. Çünkü laptoplarda yer alan işlemcilerin modellerini yükseltmek genel anlamda mümkün değildir. Bundan dolayı özellikle laptop kullanıcılarının yeni bir laptop modeli seçerken uzun vadeli düşünerek laptop modeli seçmeleri gerekiyor.
Donanım kısmında RAM gücü de işlemci gücü kadar bilgisayar performansında etkilidir. RAM’ler, temel olarak bilgisayarlarda kısa süreli bellek görevi görürler. Bundan dolayı bilgisayarınızın RAM gücü ne kadar yüksek olursa bilgisayarınızdan alacağınız performans da o ölçüde artacaktır. Bu noktada ideal performans için RAM kapasitesi belirlemek doğru olmayacaktır.
Çünkü yüksek işletim sistemi gerektiren oyun oynayan oyuncular için 8-16 GB RAM kapasitesi yeterli olacakken günlük kullanım için bilgisayar arayan kişilere 4-8 GB RAM yeterli olacaktır. Bundan dolayı kullanıcılar, RAM kapasitesini belirlerken bilgisayarı temel olarak hangi amaçla kullanacaklarını göz önünde bulundurmalıdırlar.
Son olarak ekran kartlarının bilgisayar performansı üzerindeki etkisine değinmemiz gerekiyor. Özellikle grafik anlamda yüksek sistem gerektiren işlemler yapıyorsanız ekran kartı tercihi sizin için oldukça önemli olacaktır. Günümüzde ekran kartları, üst düzey performans göstermeye başladılar. Bundan dolayı eski nesil ekran kartlarını kullanan kişilerin performans kaybı yaşamaları oldukça normal.
Video editleme, yüksek görüntü kalitesine sahip oyunlar oynama gibi işlemler yapıyorsanız ekran kartınızı güncel tutmanız bilgisayarınızın yavaş bir performans göstermemesi için önemli olacaktır. Bu noktada masaüstü bilgisayar kullanıcıları, laptop kullanıcılarına göre yine daha avantajlılar.
Laptop kullanıcıları için işlemcide olduğu gibi ekran kartında da model yükseltmesi yapmak neredeyse imkansız diyebiliriz. Masaüstü kullanıcıları ise ufak montaj işlemleriyle ekran kartı modellerini çok zorlanmadan yükseltebiliyorlar.
Virüs Taraması Yapmak
Bilgisayar nasıl hızlandırılır sorusuna cevap arayan kişilerin yapmaları gereken bir diğer işlem, virüs taraması yapmak olmalı. Casus yazılımlar, bilgisayarların performansını ciddi anlamda düşürüyorlar. Bundan dolayı bilgisayarınızda aniden performans kaybı yaşamaya başladıysanız casus yazılımlardan şüphelenmeniz gerekiyor.
Bu noktada yapmanız gereken ilk işlem, bilgisayarınızın güvende olup olmadığını tespit etmek olmalı. Bunun için bir antivirüs programı yardımıyla bilgisayarınızda virüs taraması yapabilirsiniz. Herhangi bir yardımcı program olmadan bilgisayarınızda virüs olup olmadığını tespit etmek çok zor olacaktır.
Bundan dolayı bilgisayarınızda virüs olduğundan şüpheleniyorsanız sizler için hazırlamış olduğumuz en iyi antivirüs programları önerileri yazımızdan kendinize uygun bir antivirüs programı seçerek virüs taraması yapabilirsiniz.
Birçok antivirüs programında, virüs taramasının yanı sıra tespit edilen virüsleri silme özelliği de mevcut. Bundan dolayı eğer kullandığınız program, bilgisayarınızda virüs bulduysa kendi güvenlik araçları ile bu virüsten kurtulmaya çalışacaktır. Bazı antivirüs programları, güçlü virüsler karşısında çaresiz kalabiliyorlar. Bundan dolayı antivirüs programı seçimi yaparken doğru kararı verdiğinizden emin olmanızı tavsiye ediyoruz.
Eğer bilgisayarınızda virüs olduğundan eminseniz ancak bu virüsten antivirüs programları yardımıyla kurtulamıyorsanız deneyebileceğiniz bir diğer çözüm yolu da bilgisayarınıza format atmak olacak. Bilgisayarınızda kullandığınız işletim sistemini sıfırdan temiz bir kurulum yaparak virüssüz bir şekilde kullanabilirsiniz. Bu noktada dikkat etmeniz gereken çok önemli bir nokta mevcut.
Bazı virüsler, işletim sistemlerinin sıfırdan kurulmasına rağmen silinmiyorlar. Bu virüslerle mücadele edebilmek için profesyonel bir yardım almanız faydalı olabilir. Çünkü başta fidye yazılımları başta olmak üzere çeşitli virüsler bir süre sonra bilgisayarları tamamen ele geçirerek kullanılamaz bir hale getirebiliyorlar.
Yazılımları Güncellemek
Birçok bilgisayar kullanıcısı, bilgisayarı yavaşlamaya başladığında bu durumun yazılımlardan kaynaklanabileceğini göz ardı ediyor. Ancak yazılımlar, bilgisayarların performansı üzerinde ciddi etkiye sahipler. Bundan dolayı güncellenmemiş yazılımlar, bir süre sonra bilgisayarların yavaşlamalarına sebep oluyorlar.
Özellikle ekran kartı başta olmak üzere donanımların yazılımlarını güncel tutmamak bilgisayarların performansını doğrudan etkiliyor. Bu yüzden sizler de bilgisayarınızda yavaşlama olduğunu hissediyorsanız yazılımlarınızın güncel olup olmadığını kontrol etmenizde fayda var.
Yazılımları güncellemek oldukça kolay. Kullanıcılar, ister manuel ister bir program üzerinden otomatik olarak yazılımlarını güncelleyebiliyorlar. Donanımların yazılımlarını manuel olarak güncellemek uygulama güncellemelerine göre daha kolay. Çünkü tüm uygulamaların tek tek güncel olup olmadığını kontrol etmek oldukça uğraştırıcı oluyor.
Bundan dolayı sizler de bilgisayar performansınızı artırmak için yazılımlarınızı güncellemek istiyorsanız driver güncelleme programı kullanmak işinizi fazlasıyla kolaylaştıracaktır. Piyasada ücretli ve ücretsiz çok çeşitli driver güncelleme programları mevcut. Sizler de bu programlar arasında sizler için uygun olanı seçerek yazılımlarınızı kolayca güncelleyebilirsiniz. Hangi driver güncelleme programını seçeceğinize karar veremiyorsanız sizler için hazırlamış olduğumuz en iyi driver güncelleme programı önerilerimize göz atabilirsiniz.
Yazılım güncellerken dikkat etmeniz gereken nokta doğru yazılımları güncellemek olacak. Aksi takdirde bilgisayarınızı hızlandırmak isterken tam tersi daha da yavaşlatabilirsiniz. Bu yüzden belirttiğimiz gibi yazılımlarınızı manuel olarak güncellemek yerine otomatik olarak bir driver güncelleme programı üzerinden güncellemek sizler için daha kolay olacaktır.
Gereksiz Dosyaları ve Programları Silmek
Bilgisayar nasıl hızlandırılır diye düşünen kişilerin uygulaması gereken bir diğer çözüm yöntemi de gereksiz dosyaları ve programları silmek olmalı. Bilindiği gibi bilgisayarların kullanıcılarına hizmet vermeleri için belirli bir depolama alanına sahip olmaları gerekiyor. Bu depolama alanları, belirli bir süreden sonra dolmaya başlıyorlar.
Depolama alanının dolması, bilgisayarın performansını doğrudan etkiliyor. Çünkü HDD, SSD gibi depolama alanı aygıtları, bilgisayarların en önemli donanımlarının başında geliyor. Bundan dolayı depolama alanınızı belirli aralıklarla kontrol etmeniz gerekiyor.
Özellikle gereksiz dosyaları ve programları biriktirmek bir süre sonra depolama alanınızın daha hızlı bir şekilde dolmasına sebep olacaktır. Bu durum da bilgisayarınızın performansını zamanla olumsuz yönde etkileyecektir. Eğer sizler de her geçen gün bilgisayarınızın yavaşladığını hissediyorsanız dosyalarınızda bir temizlik yapmanız gerekebilir.
Düşük depolama alanına sahip olan bilgisayar kullanıcıları, bu noktada ne kadar hassas davranırlarsa bilgisayarlarından yüksek performans alma ihtimalleri o kadar artacaktır. Kullanıcılar, tüm dosyaları nasıl takip edebiliriz diye düşünebilirler.
Bunun için yazılımcılar, bilgisayarlar için çeşitli temizlik programları geliştirdiler. Bu programlar, belirli aralıklarla bilgisayarınızda dosya taraması yapıyorlar. Bunun sonucunda da gereksiz veya uzun süre kullanılmayan dosyalar, bilgisayar kullanıcısının onayıyla da temizleniyorlar. Eğer sizler de depolama alanınızın doluluk seviyesini takip edemeyeceğinizi düşünüyorsanız bilgisayar temizleme programı kullanmak sizin için faydalı olacaktır.
Açılıştaki Program Sayısını Azaltın
Bazı programlar, kurulum aşamasında açılıştı program otomatik olarak açılsın diye izin istiyorlar. Bu özellik, bilgisayar kullanıcılarına ilgi çekici gelebiliyor. Özellikle bu programlar, sık kullanılan programlardan birisiyse kullanıcılar açılışta bu programın açılmasını çoğunlukla istiyorlar.
Ancak bu durum, bilgisayar performansını doğrudan etkileyebiliyor. Çünkü açılışta açılan programlar, kapatılmadıkları sürece arka planda çalışmaya devam ediyorlar. Bu durum da bu programların arka planda RAM harcamalarına sebep oluyor. Gereksiz RAM kullanımı da bilgisayarın yoğun kullanımda yavaşlamasına sebep oluyor.
Eğer bilgisayarınızın yavaşladığını düşünüyorsanız açılışta açılan program sayısını azaltmayı deneyebilirsiniz. Bu işlemi neredeyse tüm işletim sistemlerinde kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.
Windows için Açılış Programlarını Kapatma İşlemi Nasıl Yapılır?
- İlk olarak Ctrl+Alt+Delete kombinasyonu ile güvenlik seçeneklerini açmanız gerekiyor.
- Daha sonra karşımıza çıkan ekrandan “Görev Yöneticisi”ne giriyoruz.
- Görev yöneticisinde karşımıza çıkan seçeneklerde “Başlangıç” seçeneği mevcut. Bu seçeneğe tıkladığımızda karşımıza açılışta açılan programların listesi çıkıyor.
- Bu ekrandan açılışta açılmasını istemediğimiz gereksiz programlara tıklayarak sağ altta bulunan devre dışı bırak seçeneğine tıklıyoruz. Bu işlemle açılışta açılmasını istemediğiniz programları kapatabilirsiniz.
MacOS için Açılış Programlarını Kapatma İşlemi Nasıl Yapılır?
- İlk olarak Apple logosuna tıklayarak sistem tercihlerini açmamız gerekiyor.
- Daha sonra kullanıcılar ve gruplar ayarlarından oturum açma öğeleri seçeneğine tıklıyoruz.
- Burada karşımıza açılışta açılan programların listesi çıkıyor. Bu listeden açılışta açılmasını istemediğiniz programları seçtikten sonra eksi butonuna basarak devre dışı bırakabilirsiniz.
Laptoplarda Güç Ayarlarını Doğru Kullanmak
Laptoplar, taşınabilir olmaları ve günümüzde güçlü donanımlarla üretilmeleri sebebiyle oldukça fazla tercih ediliyorlar. Bundan dolayı bir süre sonra bilgisayarının yavaşladığından şikayetçi olmaya başlayan laptop sahibi sayısı, oldukça fazla. Bu yüzden bu kullanıcılar, bilgisayar nasıl hızlandırılır diye fazlasıyla merak ediyorlar. Laptopların hızını etkileyen çeşitli faktörler mevcut. Bunlardan birisi de güç ayarı oluyor. Windows, laptop kullanıcılarına laptoplarının pil performansını kontrol edebilmeleri adına “Güç Modu” özelliğini sağlıyor.
Güç modu sayesinde kullanıcılar, bilgisayarlarının performanslarını yönetebiliyorlar. Güç modu, otomatik olarak “Dengeli” şeklinde çalışmaktadır. Bunun yanı sıra bu modda “En iyi güç verimliliği” ve “En iyi performans” seçenekleri de mevcut. En iyi güç verimliliği seçeneğinde Windows, pil süresini artırabilmek adına ekran parlaklığı başta olmak üzere çeşitli özelliklerde kısıtlamaya gitmektedir. Böylece bilgisayarın performansı düşerken enerji tüketimi azalacağı için pil performansı artmaktadır.
Eğer sizler için laptopun hızı, pil ömründen daha önemliyse laptopunuzu olabildiğince “Dengeli” veya “En iyi performans” seçeneğinde kullanmanız gerekiyor. Aksi takdirde “en iyi güç verimliliği” modunda kullanmanız laptopunuzda hız kaybı yaşamanıza yol açabilir. Bunun yanı sıra fark etmeden cihazınızı güç verimliliği moduna almış olabilirsiniz. Bu yüzden laptopunuzun son zamanlarda aniden yavaşladığını hissediyorsanız laptopunuzun güç ayarını kontrol etmenizi tavsiye ediyoruz.
Bilgisayar Hızlandırma Yazılımları İşe Yarıyorlar mı?
Bilgisayar nasıl hızlandırılır diye araştırma yapan kullanıcıların karşısına bilgisayar hızlandırma yazılımları çıkıyor. Bu yazılımlar, çoğunlukla üçüncü parti geliştiriciler tarafından geliştirilen yazılımlar oluyorlar. Bundan dolayı kullanıcılar, bu yazılımların hem güvenilir olup olmadığını hem de gerçekten işe yarayıp yaramadıklarını merak ediyorlar.
Bilgisayarların zamanla neden yavaşladıklarına bu yazımızda sizler için değindik. Bilgisayarları hızlandırdıklarını iddia eden yazılımlar, genel olarak eski donanımların açıklarını kapattıklarını savunuyorlar. Yani bu yazılımlar, aslında donanım yükseltmesi yapmadan da bilgisayar performansının yükseltebileceklerini iddia ediyorlar.
Tabii ki mantıken herhangi bir yazılımın donanım gücünü yükseltmesi mümkün değil. Bundan dolayı donanım yenilemesi yapmak yerine bu yazılımlar ile bilgisayar performansını artırırsınız demek yanlış olacaktır. Fakat bu yazılımların da tamamen işe yaramadıklarını söylemek doğru olmayacaktır.
Çünkü bu yazılımlar, performansı artırabilmek adına işletim sistemi üzerinde bazı ayarlamalar yapabiliyorlar. Bu ayarlamalar sonucunda bilgisayar performansında çok büyük olmasa da belirli oranda artış gözlemlenebiliyor. Bu noktada bu yazılımları kullanıp kullanmamak kullanıcıların tercihi diyebiliriz.
Bunun en temel sebebi bu yazılımların üçüncü parti geliştiriciler tarafından kullanıma sunuluyor olması oluyor. Her ne kadar bu yazılımlar, ufak da olsa performans artırmada etkili olsalar da güvenlik açısından büyük risk teşkil ediyorlar. Çünkü bu yazılımlar, çalışmak için kullanıcılardan çok fazla erişim izni istiyorlar. Bu erişim izinlerinin verilmesi sonucunda kullanıcıların kişisel bilgileri tehlike altına girmiş oluyorlar.
Bundan dolayı eğer bilgisayar hızlandırma iddiasında bulunan yazılımlardan birisini kullanmaya karar verdiyseniz bu yazılımların güvenilir olup olmadığını araştırmanızı tavsiye ediyoruz. Bu yazılımları kullanmanın getireceği sorumlulukların tamamen size ait olduğunu unutmamanız gerekiyor.
Bilgisayar Nasıl Hızlandırılır: Genel Değerlendirme
Temel olarak donanım ve yazılım kısmında yaşanan sorunlar, bilgisayar performansında düşüş yaşanmasına sebep oluyor. Bilgisayar kullanıcıları, sorunu doğru bir şekilde tespit ettikten sonra uygun çözüm yöntemlerini uygulayarak bilgisayarlarında yaşadıkları performans kayıplarının önüne geçebiliyorlar.
Sizler için hazırlamış olduğumuz bilgisayar hızlandırma rehberimiz burada sona eriyor. Bu rehberimizde sizler için bilgisayar nasıl hızlandırılır, bilgisayarın yavaşlamasına sebep olan sorunlar nelerdir sorularına cevap vermeye çalıştık.
