Bilgisayarlar, günümüzde insan yaşamı için vazgeçilmez bir araç haline geldiler. Laptoplar da taşınabilir olduklarından dolayı oldukça fazla kullanılıyorlar. Her ne kadar laptoplar, kullanıcılarına çeşitli avantajlar sunsalar da bazı soruları da beraberinde getiriyorlar. Bu sorulardan birisi de laptop için ekran kartı değişimi işleminin mümkün olup olmadığı ve bu işlemin nasıl yapılabileceği sorusu oluyor.
Ekran kartları, bilgisayarlar için oldukça önemli bir konuma sahipler. Bilgisayar kullanıcıları, bilgisayarda yaptıkları işlemlerin birçoğunu ekran kartları sayesinde yapıyorlar. Ekran kartının gösterdiği performans ne kadar yüksek olursa bilgisayarın performansı da o kadar yüksek oluyor. Bundan dolayı kullanıcılar da normal olarak ekran kartı performanslarını yükseltmeye çalışıyorlar.
Hızla gelişen teknolojiyle birlikte ekran kartları, eskisi gibi performans göstermemeye başlıyorlar. Bu yüzden kullanıcılar da ekran kartlarını değiştirmek hatta yükseltmek istiyorlar. Bu işlem, masaüstü bilgisayar kullanıcıları için genellikle çok kolay oluyor. Çünkü masaüstü bilgisayarlarda ekran kartları çoğunlukla harici olarak bulunuyor. Böylece kullanıcılar, ekran kartlarını rahatlıkla yenisiyle değiştirebiliyorlar.
Ancak laptopların kasası, masaüstü bilgisayarların kasası kadar basit bir yapıya sahip değiller. Laptop donanımları, masaüstü bilgisayarların donanımlarından biraz farklı. Bundan dolayı bu noktada kullanıcılar, laptop için ekran kartı değişimi işleminin mümkün olup olmadığı ve bu işlemi nasıl yapabilecekleri konusunda tereddütte kalıyorlar.
Bizler de bu yazımızda sizler için laptop için ekran kartı değişimi mümkün mü sorusuna cevap vereceğiz. Bu soruya cevap verirken laptop kullanıcılarının, konuyla alakalı merak ettikleri tüm noktalara değinmeye çalışacağız. Gelin hep birlikte laptoplar için ekran kartı değişiminin mümkün olup olmadığına yakından bakalım.
Laptop Ekran Kartı Değişimi Mümkün mü?
Birçok laptop kullanıcısı, zaman içerisinde ekran kartı değiştirme işleminin mümkün olup olmadığını merak ediyor. Bunun en temel sebebi, ekran kartının eskisi kadar yüksek performans verememesi oluyor. Teknoloji, hızla gelişmeye devam ediyor. Bu gelişmeler, bilgisayar donanımlarını da etkiliyor.
Donanımlar geliştikçe geçmiş yıllarda piyasaya sürülen donanımlar, eskisi kadar yüksek performans verememeye başlıyorlar. Bunun yanı sıra her cihaz gibi donanımların da belirli bir kullanım ömrü var. Bu ömrü dolduran donanımlar, eskisi kadar yüksek seviyede performans gösterememeye başlıyorlar. Bu noktada kullanıcılar, donanımlarını yenilemek hatta yükseltmek istiyorlar.
Bu donanımların başında da tabii ki ekran kartları geliyor. Masaüstü bilgisayar kullanıcıları için donanım yükseltmek çok karmaşık bir işlem değil. Çünkü masaüstü bilgisayarlar, genellikle basit bir kasa yapısına sahipler. Bundan dolayı kullanıcılar için donanım değiştirmek zahmetli olmuyor.
Ancak laptop kullanıcıları için durum biraz farklı. Çünkü laptoplar, masaüstü bilgisayarlara göre oldukça farklı kasa yapısına sahipler. Taşınabilirlik olmaları amacıyla üretilen laptoplar, daha az yer kaplayan ve birbirleriyle bağlantılı olan donanımlara sahipler.
Örneğin çoğu laptop modelinde ekran kartı ve işlemci, anakartta sabit bir şekilde yer almaktadır. Yani laptop kullanıcıları, laptop kasalarını açtıklarında bu donanımları anakarta entegre bir şekilde görürler. Bu durum da kullanıcıların, bu donanımları değiştirmenin mümkün olup olmadığını sorgulamalarına sebep oluyor.
Belirttiğimiz gibi donanımların belirli bir ömürleri mevcut. Bunun yanı sıra donanımlar çeşitli sebeplerden dolayı bozulabilirler. Bunu düşünen teknoloji üreticileri, laptopların ekran kartlarını belirli koşullar altında değişebilecek şekilde üretiyorlar.
Yani aslında bazı laptop modelleri için ekran kartı değişimi yapmak belirli koşullar altında mümkün. Bunun yanı sıra kullanıcılar, ekran kartlarını aynı model ekran kartı ile değiştirmek yerine yükseltmek istediklerinde daha farklı durumlarla karşılaşıyorlar. Bundan dolayı iki durumu ayrı bir şekilde ele almak daha doğru olacaktır. Yazımızın devamında sizler için iki duruma da değineceğiz.
Bozulan Laptop Ekran Kartı Nasıl Değiştirilir?
Laptop kullanıcılarının ekran kartı değiştirmek istemelerinin ilk sebebi ekran kartlarının bozulması oluyor. Belirttiğimiz gibi ekran kartı da dahil olmak üzere çoğu donanımın bir kullanım ömrü mevcut. Bu ömrü dolduran donanımlar, eskisi kadar yüksek performans verememeye başlıyorlar. Bunun yanı sıra çeşitli sebeplerden ekran kartının bozulduğu durumlar da mevcut. Bu gibi durumlarda kullanıcılar, ekran kartlarını değiştirmek istiyorlar.
Öncelikle laptoplarda ekran kartı değiştirme işleminin genellikle çok kolay olmadığını belirtmemiz gerekiyor. Bu noktada işlemler, sahip olunan ekran kartı çeşidine göre de biraz değişiyor. Bilindiği gibi günümüzde dahili ve harici ekran kartları mevcut. Laptoplarda her alan dahili ekran kartları, genellikle işlemci içerisine entegre bir şekilde kullanıcılarıyla buluşuyorlar. Bunun yanı sıra harici ekran kartları ise işlemciden bağımsız bir şekilde laptopta yer alıyorlar.
Dahili ekran kartını değiştirmek oldukça zahmetli ve masraflı bir işlem oluyor. Çünkü belirttiğimiz gibi bu ekran kartları, ayrı bir yapıda bulunmuyorlar. Dahili ekran kartını değiştirebilmek için işlemciyi değiştirmek gerekiyor. Bu durum da tabii ki çok masraflı oluyor.
Bunun yanı sıra harici ekran kartları ise günümüzde üretilen laptop modellerinin çoğunda anakarta lehimli bir şekilde kullanıcılarıyla buluşuyor. Bundan dolayı bu ekran kartlarının değiştirilmesi ya da tamir edilmesi de çok kolay değil ancak çoğunlukla mümkün. Bu noktada yapılacak işlemler için kullanıcılar, servis desteği almak zorunda kalabiliyorlar. Çünkü anakarta lehimlenen ekran kartını çıkartmak oldukça zor ve riskli bir işlem.
Ayrıca ekran kartı anakartta lehimli olmayan laptop modelleri de mevcut. Bu modellerde genel olarak MXM slotu bulunuyor. MXM slotu bulunan laptoplarda ekran kartı değişikliği yapmak lehimli ekran kartlarını değiştirmeye göre daha kolay oluyor. Fakat MXM slotunun çoğu laptopta bulunmadığını belirtmekte fayda var.
Laptop modelinizde MXM slotunun olup olmadığını bilgisayar üreticinizle iletişim kurarak öğrenebilirsiniz. Bunun yanı sıra laptop kasanızı açıp inceleyerek MXM slotunun bulunup bulunmadığını da tespit edebilirsiniz.
Laptop Ekran Kartı Nasıl Yükseltilir?
Çoğu laptop kullanıcısı, kullandıkları ekran kartı modelini yükseltmenin mümkün olup olmadığını merak ediyor. Bu durumun en temel sebebi, zamanla daha yüksek performans gösteren ekran kartlarının piyasaya sürülmesi oluyor. Ancak bu noktada laptop kullanıcıları, hayal kırıklığı ile uğrayabiliyorlar. Çünkü çoğu zaman laptop için ekran kartı yükseltmesi yapmak pek mümkün olmuyor.
Belirttiğimiz gibi günümüzde üretilen çoğu laptop modelinde ekran kartı, anakartta lehimli bir şekilde yer alıyor. Bunun yanı sıra laptoplarda kullanılan ekran kartları, laptopun diğer donanımlarıyla uyumlu bir şekilde seçiliyor. Ekran kartlarının çalışması için belirli bir güce ihtiyaçları var. Laptopun gücü, kullanılan ekran kartının ihtiyaç duyacağı enerji de dahil edilerek hesaplanıyor.
Bundan dolayı ekran kartı anakarta lehimlenmiş bir şekilde bulunan laptoplarda ekran kartı yükseltmesi yapmak pek mümkün değil. Fakat bazı laptoplarda MXM slotunun bulunduğundan bahsetmiştik. Bu slota sahip olan laptop kullanıcıları, belirli şartlar altında ekran kartı yükseltmesi yapabiliyorlar. Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, laptopta kullanılmak istenilen ekran kartı ile laptopun uyumlu olması olacak.
MXM slotunun bulunması kullanıcıların diledikleri ekran kartını laptoplarına takabilecekleri anlamına gelmiyor. Kullanıcılar, öncelikle bilgisayarlarıyla uyumlu olan ekran kartlarını öğrenmek durumundalar. Bunun için de tabii ki en doğru yöntem, bilgisayarın üreticisi ile iletişime geçmek olacak.
MXM, zaten çoğu laptop modelinde yer almıyor. Bilgisayar üreticileri, bu slotu genellikle üst düzey laptop modellerinde kullanmayı tercih ediyorlar. Kullanıcılar, bu slota sahip olsalar bile yükseltme işlemini rahatlıkla yapamıyorlar. Çünkü MXM slotu ile uyumlu ekran kartlarının fiyatı oldukça yüksek. Bu durum da ekran kartını yükseltmek isteyen laptop kullanıcılarının bütçelerinden ciddi bir pay ayırmalarını gerektiriyor.
Ayrıca kullanıcılar, yeni tip harici ekran kartı olan eGPU modelleriyle de laptoplarının ekran kartı performanslarını yükseltebiliyorlar. Yazımızın devamında sizler için eGPU ile ekran kartı performansı yükseltme işleminden bahsedeceğiz.
eGPU ile Laptop Performansını Yükseltme
Son zamanlarda eGPU modelleri yani taşınabilir harici ekran kartı modelleri üretilmeye başlandılar. Bu ekran kartları, özellikle düşük ekran kartı modellerine sahip olan laptop kullanıcılarına hitap ediyor. eGPU modelleri, ayrı bir kasa içerisinde genellikle kendi güç kaynaklarına sahip olan ekran kartları olarak ön plana çıkıyorlar.
Bu ekran kartları, taşınabilir olmalarıyla dikkat çekiyorlar. Ayrıca kullanıcılar, bu ekran kartlarını bilinen ekran kartları gibi sisteme yerleştirerek kullanmıyorlar. eGPU modelleri, belirli bağlantı noktası üzerinden laptopa bağlanıyorlar. Bu bağlantı sayesinde harici ekran kartları, bilgisayara dahil ekran kartları gibi performans göstermeye başlıyorlar.
eGPU modellerini kullanmak çoğu laptop kullanıcısına oldukça cazip geliyor. Çünkü bu ekran kartları, kullanıcılarına genellikle normal ekran kartı performansı ile hizmet ediyorlar. Bu durum da kullanıcıların ilgisini çekiyor. Ancak bu ekran kartından faydalanmak isteyen kişilerin karşılaştığı bazı sorunlar mevcut.
Bu ekran kartları, özellikle Türkiye’de henüz pek yaygın değiller. Bundan dolayı eGPU kullanmaya karar verseniz bile tedarik konusunda sorun yaşayabilirsiniz. Bunun yanı sıra eGPU modelleri yaygın olmadıkları için fiyatları da oldukça yüksek. Bundan dolayı eGPU ile sisteminizi güçlendirmek isterseniz yüksek bir bütçe ayırmanız gerekebilir.
Ayrıca belirttiğimiz gibi eGPU, ayrı bir sisteme sahip. Bu ekran kartlarının kendi kasaları mevcut. Bu durum da kullanıcıların, eGPU modellerini her yerde kullanamamalarına sebep oluyor. Her ne kadar bu ekran kartları taşınabilir olsalar da biraz fazla yer kaplıyorlar. Bundan dolayı eGPU modellerini her yerde kolayca kullanabilmeniz mümkün olmayacaktır.
Genel Değerlendirme
Sizler için hazırlamış olduğumuz laptop ekran kartı değişimi rehberimiz burada sona eriyor. Bu yazımızda sizler için birçok laptop kullanıcısının merak ettiği laptop ekran kartı değişimi işlemi mümkün mü sorusuna cevap vermeye çalıştık. Bunun yanı sıra laptoplarda bozulan ekran kartının nasıl değiştirilebileceğine de değindik.
Her ne kadar bazı laptop modellerinde bozulan ekran kartını tamir etmek ve değiştirmek mümkün olsa da bu işlem sonucunda ekran kartınızdan eskisi kadar yüksek performans alamama ihtimaliniz oldukça yüksek. Bundan dolayı ekran kartı yenileme işleminden önce çok yüksek bir performans farkı gözlemleyememe ihtimalinizin olduğunu unutmamanızda fayda var.
Bunun yanı sıra birçok laptop kullanıcısı, ekran kartı modelini daha yüksek ekran kartı modeliyle değiştirmek istiyor. Bu kullanıcılar için bu işlemin mümkün olup olmadığına açıklık getirdik. Eğer anakarta lehimli bir ekran kartına sahipseniz ekran kartınızı yükseltmeniz pek mümkün değil. Ancak MXM slotuna sahipseniz veya eGPU kullanmayı düşünürseniz ekran kartınızı yükseltebilirsiniz.
Genel olarak baktığımızda laptoplar için ekran kartı değiştirme ve yükseltme işlemleri oldukça karışık ve maliyetli bir işlem olarak karşımıza çıkıyor. Çoğu laptop modeli, ekran kartı değişimi ve yükseltmesine uygun değil. Ancak uygun olan modeller de işlem ücretinden dolayı kullanıcıların canını sıkabiliyor.
Bundan dolayı ekran kartı değiştirme işlemine yüksek ücretler ödemek yerine yeni laptop modellerini araştırmak daha mantıklı olacaktır. Sizler de ekran kartınızı değiştirmek ya da yenilemek istiyorsanız bu işlemlere yüksek bütçeler ayırmak yerine ayıracağınız bütçeye biraz daha ekleme yaparak yeni laptop modellerine göz atabilirsiniz.
