Güneydoğu Anadolu bölgesinin izlerini taşıyan Mardin, kendine has bir mutfak kültürüne sahip bulunuyor. Şehrin bugün sahip olduğu mutfak kültürüne binlerce yıllık alışkanlıkları ve lezzetleri süzgecinden geçirerek ulaştığı biliniyor. Farklı kültürlerin, dinlerin ve dillerin buluştuğu bir şehir olan Mardin; sahip olduğu çok yapılı kültürü mutfağında da hissettirmeyi başarıyor.
Türkiye’nin gastronomi şehirleri arasında yer alan Mardin, meşhur yemekleri ile unutulmaz bir deneyim sunuyor. Bol çeşitli ve lezzetli bir mutfağa sahip olan şehir, tarihsel olarak İpek Yolu üzerinde bulunduğu için baharatları en çok kullanan mutfaklardan biri olma özelliğine sahip.
Mahlep, kişniş, yenibahar, kakule gibi nadir kullanılan baharatlar bile Mardin lezzetleri içerisinde yer edinmeyi başarıyor. Hem yemek hem de tatlılarda baharat kullanımının oldukça yaygın olduğu Mardin mutfağı, meyve ve etin birlikte pişirildiği pek çok yemeğe de ev sahipliği yapıyor. Bildiğiniz bütün lezzetleri hafızanızdan silecek ve sizlere benzersiz bir deneyim yaşatacak Mardin’in meşhur yemekleri şu şekilde listelenebilir:
- Kaburga Dolması
- Kiliçe
- Kibe (İşkembe Dolması)
- Sembusek
- Accin
- İkbebet
- İrok
- Soğan Kebabı
- Firkiye
- Maklube
Hem kebap hem de tencere yemekleri ile ünlü olan Mardin, çok kültürlü bir şehir olması sebebiyle farklı damak tatlarına hitap edebilecek yemekleri ziyaretçilerine sunuyor. Şehirde gastronomik açıdan benzersiz bir deneyim yaşamanızı sağlayacak çok sayıda esnaf lokantası ve restoran yer alıyor.
1.Kaburga Dolması
Mardin’in meşhur yemekleri denildiğinde akla gelen ilk lezzet kaburga dolması oluyor. Oğlak ya da kuzunun sağ kaburgası ile hazırlanan ve saatler boyunca pişen kaburga dolması, Coğrafi İşaret Tescilli bir lezzet olması sebebiyle de dikkat çekiyor.
Yöre halkı tarafından oldukça sık şekilde pişirilen ve özellikle bayram gibi özel günlerde tercih edilen kaburga dolması içerisinde badem, pirinç ve kuşbaşı et ile hazırlanan “haşu” isimli bir harç bulunuyor. Kaburganın içerisine yerleştirilen ve ardından dikilen harç, 3 saate yakın bir süre boyunca pişiriliyor. Bu lezzeti denemek için merkez ve ilçelerde bulunan restoranları tercih edebilirsiniz. Kaburga dolması özellikle akşam yemekleri için tercih ediliyor.
2.Kiliçe
Mardin’de hemen her fırın ve pastane de görebileceğiniz bir lezzet olan kiliçe, Mardin mutfağına ait en sevilen çöreklerden birisi durumunda. Yöre halkı tarafından evlerde sıklıkla yapılıyor olsa da sabah kahvaltısından akşam yemeğine pek çok öğün için fırınlarda satılan versiyonu da yoğun bir ilgi görüyor.
Klasik hamur işi lezzetlerden farklı olarak içerisinde özel ve birçok farklı baharat bulunuyor. Bunun yanı sıra içerisinde bulunan tereyağı da daha yumuşak ve aromatik bir tada sahip olmasını sağlıyor. Tek başına tüketildiğinde bile doyurucu olması sebebiyle tercih edilen bu lezzet yöre halkı tarafından mevlüt gibi özel organizasyonlar için de sıklıkla tercih ediliyor. Bu sebeple kiliçe adı ile anılan bu lezzetin mevlüt ekmeği olarak anıldığını görmek de mümkün.
3.Kibe (İşkembe Dolması)
Mardin mutfağına ait en özel yemeklerden bir diğeri ise kibe ya da işkembe dolması. Coğrafi İşaret Tescilli bir diğer lezzet olan işkembe dolması, kuzu veya oğlak işkembesi kullanılarak hazırlanıyor. Klasik dolmalardan daha farklı olan bu lezzetin içerisinde bulunan harçta etin yanı sıra pirinç ve özel baharatlar kullanılıyor.
İşkembe dolması için özel bir saat olmasa da ağır bir yemek olması akşam yemekleri için en çok tercih edilen seçeneklerden biri olmasını sağlıyor. Bölgede bulunan esnaf lokantaları ve yöresel restoranlarda kibe (işkembe dolması) deneyebilirsiniz. Dolma aynı zamanda işkembeyi de farklı bir şekilde deneyimlemek isteyenler için başarılı bir örnek sunuyor.
4.Sembusek
Kapalı bir lahmacunu andıran sembusek, Mardin’e özgü yemeklerden birisi konumunda. Lahmacun içi ile hazırlanan ancak görüntüsü ile böreği de andıran lezzet, mayasız hamur ile hazırlanıyor. Ev yapımı olarak tercih edilen ve yöre halkı tarafından kahvaltıdan akşam yemeğine pek çok farklı öğün için hazırlanan bu lezzeti lokanta usulü olarak da tercih edebilir ve deneyebilirsiniz.
Mardin pizzası olarak da bilinen sembusek içinde yer alan harcı sayesinde tek başına ana öğün olarak tüketilebilir. Bunun yanında eğer iç harcı olarak peynir tercih edildiyse kahvaltılarda da tüketilebiliyor. Hemen her lokantada hazırlanan sembusek genellikle ayran ile servis edilir. Sıcak şekilde servis edilen bu lezzet, doyurucu bir alternatif olduğu için günün farklı öğünlerinde tercih edilebilir.
5.Accin
Çiğ köfte, gerek ana yemek gerek meze olarak Türk mutfağının en sevilen tatlarından biri. Çiğ köftenin hazırlandığı birçok farklı mutfak olması bu lezzetin çeşitli kültürlere dahil edilmesini sağlıyor. Accin için ise Mardin usulü çiğ köfte denilebilir.
Accin i̇le çiğ köftenin en önemli farkı accin adı verilen bu lezzetin içerisinde yumurta bulunuyor olması. Dana eti, yumurta, bulgur, soğan, baharatlar, yağ ve tuz ile hazırlanan dolayısıyla yumurta haricinde diğer malzemelerin klasik çiğ köfte tarifi ile aynı olduğu bu lezzet, oldukça farklı bir lezzet haline geliyor.
Mardin’de herhangi bir restoranda yemek yerken yemek öncesi meze olarak accin ikram edilme ihtimali oldukça yüksektir. Ancak ikram edilmediyse, bölgede bulunan çiğ köfte dükkanlarından veya restoranlarda bu lezzeti deneyebilirsiniz.
6.İkbebet
İkbebet ya da içli köfte, Mardin’e ait farklı yemeklerden bir diğeri. Klasik içli köftelerden en önemli farkı ise kızartılmıyor; bunun yerine haşlanıyor olması. Eğer daha önce içli köfte yediyseniz ve seviyorsanız haşlanmış olarak hazırlanan bu lezzeti mutlaka denemelisiniz.
İkbebetin dış kısmı irmik ve bulgur ile kaplanıyor, içi ise kıymalı harç ile dolduruluyor. Özel olarak şekil verilen ve ardından tuzlu suda haşlanan ikbebet, yöre halkının en sevdiği alternatiflerden biri olmayı başarıyor.
Zengin akşam yemeği menülerinde ara sıcak olarak tercih edilen bu lezzeti bölgede bulunan restoran ve yerel esnaf lokantalarında deneyebilirsiniz. İçli köfte yemeyi seviyor ancak yağda kızardığı için diyetinize uygun bulmuyor veya ağır geldiğini düşünüyorsanız ikbebet hem daha lezzetli hem de daha hafif bir alternatif olabilir!
7.İrok
Mardin usulü bir diğer içli köfte ise irok olarak biliniyor. Kızarmış dış bulgur katmanı ve içerisinde bulunan lezzetli harç; irok adı verilen bu lezzeti benzersiz bir deneyime dönüştürüyor. Dışarıdan bakıldığında klasik içli köfteler ile aynı görüntüye sahip olsa da yediğiniz an farkı anlayabilirsiniz! En önemli farkı Mardin yöresine özgü baharatların iç harca dahil edilmesi. Özellikle yeni bahar ve kişniş gibi baharatlar kullanılıyor olması, irok adı verilen bu lezzeti klasik içli köftelerden çok daha farklı bir konuma getiriyor.
Bu lezzeti denemek için restoranları ve esnaf lokantalarını tercih edebilirsiniz. Genellikle limon ile servis edilen ve üzerine limon sıkılarak tüketilen irok, sıcak bir şekilde tüketilmelidir, bu sebeple sıcak servis edilir.
8. Soğan Kebabı
Mardin’e ait farklı lezzetlerden biri olan soğan kebabı, Antep mutfağında da rastlanabilecek bir kebap türü. Fakat soğanı ve kebap yemeyi seviyorsanız Mardin usulü soğan kebabını mutlaka denemenizi öneriyoruz.
Soğan kebabı genellikle arpacık yani klasik soğandan daha küçük olan soğanlar ile hazırlanıyor. Karamelize olmuş lezzeti ve yanına eklenen domates ile biberin köz tadı; damaklarda uzun süre iz bırakmayı başarıyor.
Şehir merkezinde bulunan kebapçılarda ve restoranlarda bulabileceğiniz bu lezzet genellikle yanında pirinç pilavı ve lavaş ile servis edilir. Yanında ayran içilmesi önerilir. Soğan kebabı yemek için en ideal öğün ise akşam yemeğidir!
9.Firkiye
Mardin mutfağına ait olan ve klasik yemeklerden oldukça farklı bir lezzet olması sebebiyle dikkat çeken firkiye için şehrin en farklı yemeği denilmesi yanlış olmayabilir! Kuşbaşı doğranmış kuzu eti ve çağla (ham haldeki badem) ile hazırlanan bu lezzet genellikle üzerine limon sıkılıp kıyılmış maydanoz eklenerek servis ediliyor.
Meyvelerin et ile karıştırılması pek çok mutfak kültürü için alışılmışın dışında bir durum. Ancak Mardin kendine ait farklı özellikleri ile olduğu kadar, mutfak kültürüyle de dikkat çekmeyi başaran bir şehir. Bu şehirde göreceğiniz bütün farklılıklara şimdiden kendinizi alıştırmanızı öneriyoruz! Farklılıklardan biri olan firkiye, ilk olarak garip gelse de ağzınızda bıraktığı lezzet ile hoşunuza gidecek bir lezzet konumunda!
10.Maklube
Bir çeşit pilav yemeği olan maklube, Mardin mutfağı denildiğinde akla gelen ilk seçeneklerden biri oluyor. Mardin’in yanı sıra Siirt ve Hatay çevresinde de oldukça sık şekilde hazırlanan bu lezzet etli pilav olarak da anılıyor.
Mardin usulü maklubenin en önemli özelliği diğer yerlerden farklı olarak çeşitli baharatlar ile daha lezzetli hale getiriliyor olması. Dana veya kuzu eti ile hazırlanan ve ana yemek olarak sunulan maklube, aromatik bir lezzete sahip. Yöre halkı tarafından kalabalık akşam yemeklerinde misafirlere sunulmak adına hazırlanan bu lezzeti denemek için esnaf lokantalarını tercih edebilirsiniz. Tek başına bir ana yemek olarak değerlendirilen; oldukça lezzetli ve doyurucu bir seçenek olan maklube günün her saati tercih edilebilecek bir yemek.
Bu yemeği tükettikten sonra uzun saatler boyunca acıkmayacağınızı göz önünde bulundurmanızı öneriyoruz. Bu sebeple yöre halkı tarafından maklube, genellikle akşam yemekleri için tercih ediliyor. Ters çevrilerek servis edilen ve üste eti altta pilav bulunan maklube genellikle üzerinde soğan ve maydanoz ile süslenmiş şekilde servis ediliyor.
11.Dobo
Mardin mutfağı özellikle et yemekleri ile ünlü bir mutfak olarak biliniyor. Enfes bir mutfak olan ve et yemeklerinden hoşlananların hayat boyu unutamayacakları bir deneyim sunan Mardin mutfağına ait bir diğer yemek ise dobo!
Dobo verilen bu lezzet kuzu kol ile hazırlanıyor. Bölgenin en doyurucu yemeklerinden biri olarak biliniyor. Sarımsak ve çeşitli baharatlar ile daha lezzetli hale getirilen kuzu kol, uzun süre boyunca özel bir teknikle pişiyor. Genellikle domates, biber ve patlıcan közlenerek yanında servis ediliyor.
Dobo kebapçıların pek çoğunda bulabileceğiniz bir lezzet olduğu gibi oldukça ağır ve doyurucu. Bu sebeple genellikle soğuk mevsimlerin kış aylarında tercih ediliyor.
12.Alluciye
Yeşil erik yahnisi olarak da adlandırılan ve bölgede özel olarak yetişen yeşil erikler ile hazırlanan bu yemek baharın gelmesiyle sofralarda görülüyor. Yöre halkı tarafından hazırlanan bir alternatif olarak değerlendirilen ve hafif bir yemek olması sebebiyle bahar ve yaz aylarında tüketilen alluciye, bol kırmızı et kullanılarak hazırlanıyor.
Mardin mutfağı meyve ve etin sık sık bir arada kullanıldığı bir mutfak. Eğer daha önce böyle bir deneyim yaşamadıysanız bu tarifi size farklı gelebilir. Ancak oldukça lezzetli olması, bütün önyargıları kırmayı başarıyor.
Alluciye adı verilen bu lezzeti günün herhangi bir saatinde bu yemeği hazırlayan restoranlarda deneyebilirsiniz. Özellikle bahar ve yaz aylarında oldukça sık şekilde tercih edilir.
13.Un Çorbası
Mardin’in Nusaybin bölgesinde sık sık hazırlanan un çorbası, ağır ana yemekler öncesi keyifli bir başlangıç oluyor. İçerisinde yumurta, yoğurt, su, tereyağı, pul biber, nane, un ve tuz bulunuyor. Hem hafif hem de lezzetli bir seçenek olması özellikle soğuk kış günlerinde iç ısıtıyor olması sebebiyle tercih ediliyor!
Un çorbası yöre halkı tarafından evlerde de en çok tercih edilen seçeneklerden biri. Bu lezzeti denemek istiyorsanız esnaf lokantalarının ya da yöresel restoranları tercih edebilirsiniz. Ağır yemekler öncesi mideyi yumuşatan ve hazmı kolaylaştıran un çorbası, genellikle üzerine tereyağı ve çeşitli baharatların dökülmesi ile servis ediliyor. Un çorbası vejetaryen bir seçenek olması sebebiyle Mardin’de farklı beslenme şekline sahip kişiler tarafından tercih edilebilecek bir alternatif olmayı başarıyor.
14. Zingil
Lokmaya benzer bir tatlı olsa da kendine ait farklı özellikleri olan bu lezzet özel bir hamur ve ardından kızgın yağ ile pişirilerek hazırlanıyor. Nar gibi kızaran ve ardından şerbet ile buluşan zingil, tatlı ihtiyacını başarılı bir şekilde karşılıyor.
Bir hamur tatlısı olan ve hemen her esnaf lokantasında deneyimleme şansınızın olacağı bu lezzet özellikle akşam yemekleri sonrası oldukça sevilen bir alternatif. Fakat şerbetli yani ağır bir tatlı olduğunu göz ardı etmemeniz gerekiyor. Eğer zingil adı verilen bu lezzete daha fazla yer ayırmak istiyorsanız akşam yemeğini hafif bir alternatif ile geçirmeniz daha mantıklı olabilir!
15.Harire Tatlısı
Yalnızca ana ve ara yemekler ile değil tatlılar ile de dikkat çeken Mardin mutfağı, farklı damak tatlarına hitap edebilecek tatlılara da ev sahipliği yapıyor. Pekmezli bir tatlı olan harire tatlısı pratik bir hazırlanma şekline sahip olduğu için yöre halkı tarafından tatlı ihtiyacını gidermek için evlerde en çok yapılan alternatif oluyor.
Harire tatlısı içerisinde yalnızca pekmez, un, su ve tarçın bulunuyor. Malzemelerin pişirilerek hazırlanması sonucu ortaya çıkan ve hem besleyici hem de hafif bir tatlı olan harire tatlısı, restoranlarda yemek sonrası ikram ediliyor. Üzeri genellikle bol ceviz ile süsleniyor ve kaselerde servis ediliyor.
16.Kahiye Tatlısı
Mardin’e ait yöresel bir tatlı olan kahiye, künefe peyniri ile yapılıyor. Klasik katmer tariflerine oldukça benzese de içerisinde bulunan künefe peyniri ve hazırlama aşamasında yapılan farklılıklar, daha aromatik bir lezzet olmasını sağlıyor.
Kahiye tatlısı yöre halkı tarafından özellikle Ramazan ayında tercih ediliyor. Evlerde de sık sık yapılan ve ustalık gerektiren bu lezzeti denemek için bölgede bulunan esnaf lokantalarını ya da tatlıcıları tercih edebilirsiniz. İçerisinde yalnızca yağ ve künefe peyniri bulunduruyor olmasına rağmen tadı uzun süre damaklardan silinmiyor.
17.Mardin Badem Şekeri
Mardin’de Gezilecek Yerler listesinin başında Mardin Çarşısı bulunuyor. Çarşıda gezerken en çok rastlayacağınız lezzetlerden birisi ise Mardin badem şekeri oluyor. Coğrafi işaret tescilli bir lezzet olan ve klasik badem şekerinden hem tadı hem de rengi ile ayrılan bu şekerin içerisinde tarçın ve kakule gibi baharatlar var.
Yerli bademden üretilen ve yöreye özgü baharatlar ile daha farklı bir lezzet haline getirilen Mardin badem şekeri, hayalet şeker ismi ile de anılıyor. Hem açık hem de paketli şekilde satılıyor olması sebebiyle çarşıda deneyebilir ya da sevdiklerinize hediye olarak götürmek için paketli şekilde satın alabilirsiniz.
18.Mırra
Mardin mutfağı denince akla pek çok kebap, et yemeği ve tatlı geliyor olsa da bu bölgeye ait olan ve içenlerin bir daha unutamadığı bir kahve de bulunuyor. Yalnızca Türkiye çapında değil dünya çapında ünlü bir kahve olan mırra, sert kahve sevenlerin hayat boyu unutamayacakları bir lezzet olmaya aday.
Özel bir kahve olan ve birkaç kez demlenen mırra, Türk kahvesi fincanından daha küçük ve kulpsuz bir bardak ile ikram ediliyor. Tek yudumda bile kendinizi çok daha zinde hissetmenize yardım olacak bu lezzet, Mardin’e geldiğinizde mutlaka denemeniz gereken içeceklerin başında geliyor. Mırra deneyimine evde devam etmek istiyorsanız paketli olarak satılan çeşitlerinden de alabilirsiniz.
