TLD, web sitenizi oluşturmak istediğinizde bir alan adı seçerken göz önünde bulundurmanız gereken temel ögelerden biridir. Peki TLD tam olarak nedir ve işletmeniz için en iyi TDL’yi nasıl seçersiniz?
TLD Nedir?
Top-level domain (TLD) yani üst düzey alan adı, bir alan adının son noktadan sonraki kısmını temsil eder. Alan adı uzantıları olarak da bilinen TLD’ler, bir web sitesinin amacı veya coğrafi alanı gibi bazı yönlerini tanımaya yardımcı olabilir. Örneğin www.hosting.com.tr alan adında “.tr” üst düzey alan adıdır.
Temel olarak iki tür üst düzey alan adı vardır:
- .TR gibi ülke kodlu üst düzey alan adları (ccTLD’ler)
- .COM gibi jenerik üst düzey alan adları (gTLD’ler).
Üst düzey alan adları (TLD’ler) başlangıçta açık ve belirli bir amaçla tanıtıldı, bu yüzden seçenekler başlangıçta çok sınırlıydı. Zaman içinde, özellikle 2011 yılında ICANN’in “New gTLD Program (Yeni gTLD Programı) “nın başlatılmasıyla kısıtlamalar son buldu. Bu program, şirketlerin kendi benzersiz TLD’leri için başvurmalarına izin vererek mevcut alan adı uzantılarının önemli ölçüde genişlemesine neden oldu.
ICANN’e göre 2020 yılında 1.500’ün üzerinde TLD vardı ve bu sayı her geçen gün daha fazla artıyor.
TLD Nasıl Çalışır?
Alan Adı Sistemi (DNS) hiyerarşisinde TLD (Üst Düzey Alan Adı), kök bölgesinden sonraki ilk durağı tanımlar. Ayrıca, DNS arama sürecinde (DNS çözümlemesi) son derece hayati bir role sahiptir. Bir kullanıcı tarayıcısına abc.net gibi bir alan adı yazdığında, Recursive DNS sunucusu TLD sunucusu da dahil olmak üzere birçok sunucuyla iletişim kurarak ilgili IP adresini arar. Bu durumda, TLD .net olduğundan, yinelemeli DNS sunucusu .net uzantılı tüm alan adlarından sorumlu TLD sunucusuyla iletişim kuracaktır. Daha sonra arama, özyinelemeli DNS sunucusu istenen IP adresini abc.net’in yetkili DNS sunucusundan alana kadar devam eder.
Popüler Top Level Domain (TLD) Uzantıları
Aşağıdaki listede popüler TDL’lerin bir listesini ve kullanım durumlarına ilişkin yüzdeleri bulabilirsiniz:
| Rank | TLD | TLD Kullanan Web Sitelerinin Yüzdesi |
| 1 | .com | %49.2 |
| 2 | .org | %4.6 |
| 3 | .ru | %4.0 |
| 4 | .net | %3.0 |
| 5 | .de | %2.4 |
| 6 | .uk | %2.1 |
| 7 | .au | %1.7 |
| 8 | .fr | %1.6 |
| 9 | .in | %1.5 |
| 10 | .br | %1.4 |
| 11 | .jp | %1.4 |
| 12 | .it | %1.2 |
| 13 | .ir | %1.1 |
| 14 | .pl | %1.1 |
| 15 | .ca | %1.0 |
| 16 | .nl | %0.9 |
| 17 | .ua | %0.8 |
| 18 | .vn | %0.7 |
| 19 | .tr | %0.7 |
| 20 | .co | %0.7 |
| 21 | .cz | %0.6 |
| 22 | .es | %0.6 |
| 23 | .gr | %0.5 |
| 24 | .ch | %0.5 |
| 25 | .info | %0.5 |
| 26 | .cn | %0.5 |
| 27 | .eu | %0.5 |
| 28 | .za | %0.5 |
| 29 | .io | %0.5 |
| 30 | .il | %0.5 |
| 31 | .id | %0.4 |
| 32 | .tw | %0.4 |
| 33 | .kr | %0.4 |
| 34 | .mx | %0.4 |
| 35 | .ro | %0.4 |
| 36 | .be | %0.4 |
| 37 | .ar | %0.4 |
| 38 | .se | %0.4 |
| 39 | .hu | %0.3 |
| 40 | .nz | %0.3 |
| 41 | .at | %0.3 |
| 42 | .cl | %0.3 |
| 43 | .dk | %0.3 |
| 44 | .by | %0.3 |
| 45 | .sk | %0.2 |
| 46 | .us | %0.2 |
| 47 | .no | %0.2 |
| 48 | .xyz | %0.2 |
| 49 | .рф | %0.2 |
| 50 | .me | %0.2 |
TLD Türleri ve Arasındaki Farklar
Tüm alan adı uzantıları temel olarak iki gruba ayrılabilir: Ülkeye özgü ve jenerik TLD’ler.
1. Country code top-level domains (ccTLDs)
ccTLD (Ülke Kodlu Üst Düzey Alan Adları) olarak da bilinen ülke alan adı uzantıları, her biri bir ülke veya bölgeye atanan iki harfli ISO kodlarını temel alır. Şu anda dünya çapında 300’den fazla ccTLD bulunmaktadır. Bazı ccTLD’ler kayıt için ilgili ülkede ikamet etmeyi veya bulunmayı gerektirirken, bazıları bu tür kısıtlamalar olmaksızın dünya çapında herkes tarafından kullanılabilir.
- Türkiye için . TR
- Almanya için .DE
- Fransa için .FR
- ABD için .US
Her ne kadar ülkeye ya da bölgeye atanmış olsa da, bazı ccTLD’ler bugün farklı kullanım amaçlarına hizmet etmektedir. Örneğin, başlangıçta Karayipler’deki İngiliz denizaşırı bölgesi Anguilla’ya tahsis edilen .AI, bugün, çoğunlukla yapay zeka ile ilgili internet varlıkları için kullanılmaktadır.
Uluslararasılaştırılmış ülke kodlu alan adları (IDN ccTLD’ler)
Geleneksel ccTLD’lere ek olarak, ülke alan adlarının yerel yazı sistemlerinde kullanılmasını mümkün kılan uluslararasılaştırılmış alan adları (IDN ccTLD’ler) da vardır. Bunlar özellikle Latin olmayan karakterlerin kullanıldığı ülkelerde önemlidir.
IDN ccTLD örnek
- Rusya için .рф
- .台灣 Tayvan için
- .中国 Çin için
Bu alan adları, kullanıcıların web adreslerini kendi komut dosyalarında yazmalarına ve tanımalarına olanak tanıyarak internette erişilebilirliği ve yerelleştirmeyi önemli ölçüde geliştirir.
2. Jenerik TLDs (gTLDs)
Genel veya jenerik alan adları herhangi bir ülkeye ait değildir, ancak her bir uzantının ilgili bir anlamı vardır. Genellikle iki harften oluşan ülkeye özgü TLD’lerin aksine gTLD’lerde her zaman en az üç harf bulunur.
ICANN yönergeleri güncellenmeden önce sadece 22 gTLD vardı. Bugün ise aralarından seçim yapabileceğiniz 1.200’ün üzerinde farklı gTLD bulunmaktadır. Bu genişleme, web sitesi sahipleri için daha fazla esneklik ve kişiselleştirme sağlar, çevrimiçi markalaşma için yaratıcı olanaklar sunar ve alan adlarının web sitesinin içeriği ve karakteriyle daha iyi eşleşmesini sağlar.
Jenerik TLD’ler aşağıdaki şekilde 6’ya ayrılabilir:
- Sponsored alan adı uzantıları
- Non-sponsored alan adı uzantıları
- Yeni alan adı uzantıları
- Coğrafi TLD’ler
- Uluslararasılaştırılmış TLD’ler
- Marka gTLD’leri
Sponsorlu olmayan TLD’ler ICANN aracılığıyla doğrudan küresel internet topluluğu tarafından belirlenen genel politikalar altında faaliyet gösterirken, sponsorlu TLD’ler belirli toplulukları hedef alır ve onlar tarafından yönetilir ve finanse edilir.
Non-sponsored TLDs (uTLD)
Bu TLD’ler genel olarak kullanılabilir ve belirli bir topluluk veya sektörle sınırlı değildir.
Sponsorsuz üst düzey alan adları (sponsorsuz TLD’ler) başlangıçta belirli topluluklar veya sektörler tarafından kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Genellikle bağımsız bir kurum tarafından yönetilen sponsorlu TLD’lerin aksine sponsorsuz alan adları ICANN ve Internet Society’nin doğrudan denetimi altındadır. Bu kurumlar, bu alan adlarını denetlemekten ve koordine etmekten, internetin küresel politikaları ve yönetişim yapısı ile uyumlu olmalarını sağlamaktan sorumludur.
Sponsorsuz TLD’lere bazı örnekler aşağıdakileri içerir:
- .COM
- .INFO
- .NET
- .ORG
Sponsored TLDs (sTLD)
Sponsorlu TLD’ler, bu alan adlarının kullanımına ilişkin kuralları da belirleyen belirli bir topluluk veya sektör tarafından yönetilir.
Sponsorlu üst düzey alan adları (sTLD’ler), bu alan adlarını finanse eden belirli kuruluşlar veya çıkar grupları tarafından yönetilir. Bu sponsorlar, alan adlarının tahsisi için genellikle kendi topluluklarının ihtiyaç ve kriterlerine göre uyarlanmış kendi kurallarını tanımlama imkanına sahiptir.
Sponsorlu TLD’lere (sTLD’ler) bazı örnekler aşağıdakileri içerir:
- .AERO (havacılık endüstrisi)
- .EDU (özellikle ABD’deki eğitim kurumları)
- .MUSEUM (müzeler)
- .COOP (kooperatifler)
- .JOBS (insan kaynakları yönetimi)
Bir başka çarpıcı örnek de, yalnızca ABD ordusu tarafından kullanılan ve tahsisi sıkı bir şekilde düzenlenen .MIL alanıdır.
Yeni TLD’ler (nTLD)
NTLD’ler, işletmelerin ve bireylerin çevrimiçi varlıklarını daha hassas bir şekilde uyarlamalarına ve diğerlerinden öne çıkmalarına olanak tanıyan sektör, ilgi alanı ve topluluğa özgü alanlar dahil olmak üzere çok çeşitli seçenekleri kapsar.
Yeni gTLD’lerin çoğu aslında şirketler tarafından kontrol edilen sponsorlu alan adlarıdır. Bu yeni TLD’ler, ICANN’in yeni gTLD programının 2013’te başlamasından bu yana başlatılan tüm TLD’leri içerir.
Yeni TLD’lerin bazı örnekleri aşağıdakileri içerir:
- .TECH
- .BLOG
- .PHOTO
- .IMMOBILIEN
Yeni TLD’ler arasında özel türler de bulunmaktadır:
- Coğrafi TLD’ler
- Uluslararasılaştırılmış gTLD’ler
- Marka TLD’leri
Coğrafi TLD’ler (geoTLD)
Coğrafi TLD’ler (geoTLD’ler), belirli coğrafi, kentsel veya bölgesel kimlikleri hedefleyen domain alanındaki yeniliklerden biridir. Şehirlerin, bölgelerin ve hatta tüm ülkelerin miraslarını, kültürlerini veya coğrafi konumlarını yansıtan açıkça tanınabilir bir web adresi ile dijital varlıklarını vurgulamalarına olanak tanır.
Bazı geoTLD örnekleri aşağıdakileri içerir:
- .istanbul
- .berlin
- .londra
- .tokyo
Bu TLD’ler genellikle topluluklarını çevrimiçi ortamda temsil etmek ve tanıtmakla ilgilenen yerel makamlar veya kuruluşlar tarafından yönetilir.
Uluslararasılaştırılmış TLD’ler (IDN’ler)
Uluslararasılaştırılmış TLD’ler (IDN’ler) Latin olmayan yazı sistemlerinin kullanımına olanak sağlayarak alan adı alanında önemli bir gelişmeyi temsil etmektedir. İnsanlar artık Kiril, Çince, Arapça veya diğer yerel alfabeler gibi alfabelerde alan adı kaydı yapabildiğinden, bu durum interneti küresel bir kullanıcı tabanına açmaktadır.
Uluslararasılaştırılmış jenerik üst düzey alan adlarına (gTLD IDN’ler) bazı örnekler aşağıdakileri içerir:
- “.企业” (xn--vhquv), Çince’de “şirket” anlamına gelmektedir.
- “.संगठन” (xn--i1b6b1a6a2e), Hintçe’de “organizasyon” anlamına gelir.
- “.орг” (xn--c1avg), “.org “un Kiril alfabesiyle yazılmış versiyonudur.
Bu gTLD’ler, kullanıcıların çeşitli dünya alfabelerindeki alan adlarını kullanmalarına olanak tanıyarak interneti genişletmekte ve küresel ağda dil çeşitliliğini teşvik etmektedir.
Marka gTLD’si
Marka gTLD’leri, şirketlerin benzersiz ve markaya özgü bir üst düzey alan adı aracılığıyla çevrimiçi marka varlıklarını güçlendirmelerine olanak tanıyan alan adı sistemindeki bir yeniliktir. Bu özelleştirilmiş alan adı uzantıları, markalara uyumlu ve kontrollü bir dijital ekosistem oluşturma fırsatı sunar. Şirketler bu özel alan adlarını kullanarak marka kimliklerini çevrimiçi ortamda net bir şekilde vurgulayabilir ve müşteriler, ortaklar ve paydaşlarla daha doğrudan bir bağlantı kurabilir.
Marka gTLD’lerine bazı örnekler aşağıdakileri içerir:
- .BMW
- .APPLE
Web Siteniz ve İşletmeniz İçin En İyi Üst Düzey Alan Adı Uzantısını Nasıl Seçmelisiniz?
Aşağıdaki listede işletmeniz ve web siteniz için üst düzey alan adı seçerken yararlanabileceğiniz bazı ipuçlarını bulabilirsiniz:
- İşletmenizin özelliklerine uygun bir Top Level Domain seçin.
- Domain adınızı kısa tutun. Bu şekilde açık ve net olursunuz ve ziyaretçileriniz tarayıcılarına alan adınızı yazarken kafaları karışmaz.
- SLD’nizin ve seçtiğiniz TLD’nin kombinasyonu zaten alınmış olabilir. Bu yüzden kullanılabilirliği kontrol edin.
- Pazarınızı hedefleyin. Belirli bir bölgeye odaklanmak istemeniz durumunda belirli bir ccTLD seçin.
- Markanızla tam bir eşleşme sağlayın. Yanlış yazılmamış bir alan adı kayıt ettiğinizden emin olun. Bu ziyaretçilerinizin kafasını karıştırabilir.
- .com, .org, .net ve .info gibi popüler TLD’ler genellikle normal kullanıcılar tarafından daha güvenilir olarak kabul edilir. Bu yüzden eğer mümkünse, bu alan adı uzantılarından birini seçin.
- Yeni gTLD’leri kullanmayı düşünün. Çünkü daha yeni bir TLD seçerek işletmenizi rakiplerinizden ayırabilirsiniz.
Üst Düzey Alan Adı Yönetimini Kim Yapıyor?
TLD’lerin yönetiminden ICANN sorumludur. Açılımı Internet Corporation for Assigned Names and Numbers olan bu kuruluş, aslında kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
ICANN/IANA belirli üst düzey alan adları için bazı sorumlulukları diğer kuruluşlara devretmektedir.
TLD ve SEO İlişkisi
TLD seçimi, web sitenizin arama motoru optimizasyonu (SEO) çalışmalarını etkileyebilir. Google’ın algoritmalarının tüm TLD’lere eşit davrandığı doğru olsa da, kullanıcı davranışı alan adı uzantısına bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Güvenilirlik ve Güven: .com, .org ve .net gibi geleneksel TLD’ler genellikle güvenilirlik ve güven ile ilişkilendirilir. Kullanıcılar bu alan adı uzantılarına sahip web sitelerine daha fazla güvenme eğilimindedir ve bu da dolaylı olarak SEO’nuzu etkileyebilir.
Anahtar Kelime Alaka Düzeyi: Alan adınıza alakalı anahtar kelimeler eklerseniz SEO çalışmalarınıza katkıda bulunabilirler. Örneğin, tesisat işi yapıyorsanız “www.abctesisat.com” gibi bir alan adı, web sitenizin sıhhi tesisatla ilgili anahtar kelimeler için daha üst sıralarda yer almasına yardımcı olabilir.
Coğrafi hedefleme: Ülke kodu TLD’leri (ccTLD’ler) web sitenizin yerel aramalarda üst sıralarda yer almasına yardımcı olabilir. Yerel bir işletmeyseniz, ccTLD kullanmak hedef bölgenizdeki SEO’nuz için faydalı olabilir.
Niş Alaka Düzeyi: Nişinizle alakalı bir alan adı uzantısı kullanmak, hem kullanıcılara hem de arama motorlarına web sitenizin belirli bir konuya odaklandığı sinyalini vererek ilgili anahtar kelimeler için sıralamanızı iyileştirebilir.
TLD seçiminin SEO üzerinde dolaylı bir etkisi olsa da bunun birçok faktörden yalnızca biri olduğunu bilmeniz önemlidir. Yüksek kaliteli içerik, backlink’ler, web sitesi hızı ve mobil uyumluluk, web sitenizin arama motoru sonuç sayfalarındaki (SERP’ler) sıralamasında hala daha kritik rol oynamaktadır.
TLD Üst Düzey Alan Adı Nasıl Kayıt Edilir?
Bir alan adı kaydetmenin en kolay yolu, hosting sağlayıcılarından veya İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN) tarafından akredite edilmiş kuruluşlardan bir alan adı satın almaktır.
Bu noktada domain ve hosting sektörünün önemli şirketlerinden biri olan Hosting.com.tr, web sitenizi kurmadan önce kaliteli hizmet anlayışıyla her ihtiyaca uygun çözümlerle size destek olur.
Web siteniz için bir TDL üst düzey alan adı kaydetmek istediğinizde, Hosting.com.tr’ye gelerek aklınızdaki domaini hemen kaydedebilir, uygun fiyatlar ve profesyonel domain yönetim desteği ile domain tescilinizi yaptırabilirsiniz.
Web Sitenizin Domain Uzantısını Nasıl Değiştirebilirsiniz?
Bir alan adını belirli bir uzantıyla kaydettikten sonra değiştiremezsiniz. Farklı bir uzantıya sahip aynı ad, farklı bir alan adı olarak kabul edilir. Bir hata yaptıysanız veya başka bir uzantı almayı tercih ediyorsanız, bunu ayrıca kaydettirmeniz gerekir.
