Sismik izolatör nedir? Ne işe yarar? Nasıl kullanılır? Bu başlık altında sismik izolatör hakkında detaylı bilgi sağlıyor olacağız.
Ülkemizde geçtiğimiz haftanın başında büyük bir deprem oldu. Yaşanan bu deprem sonucunda 1 haftalık yas ilan edildi. 35.000’in üzerine çıkan vefat sayısı olayın ciddiyetini gözler önüne serir nitelikte. Depremin ardından son zamanların konuşulan teknolojisi sismik izolatör. Binalarda bulunması gereken bu teknoloji, depremlerin etkisini büyük oranda azaltıyor.
Sismik izolatör nedir?
Sismik izolatör, yapıların depremlerden kaynaklanabilecek hasarları önlemek için kullanılan bir yapısal kontrol yöntemidir. Deprem esnasında yapıyı sarsıntıdan koruyarak, bina sakinlerinin güvende kalmasını sağlar. Sismik izolatörler, bir yapının altına yerleştirilen ve deprem sırasında yapının titreşimini azaltan cihazlardır. Genellikle, yapıların temeline yerleştirilen sismik izolatörler, depremlerin neden olduğu yer değiştirmeleri önleyerek yapıların zarar görmesini engeller.
Sismik izolatör, depremin etkisini azaltmak için kullanılan önemli bir teknoloji. Bu sistem, bodrum ile zemin kat arasındaki kolonların arasına yerleştiriliyor. Yerleştirilen donanım, yer sarsıntısı olduğunda binanın sarsılma oranını en aza indiriyor. Sismik izolatörün amacı, yapının yerden ayrılmasıdır. Yapı, yerden ayrılarak sarsıntının önüne büyük oranda geçilir. Sismik izolatör bulunan binalarda sarsıntı daha az hissedilir veya hiç hissedilmez.
Sismik izolatör ile beraber bina içerisindeki eşyaların hasar alması engellenir. Bunun yanı sıra insanların kaza geçirme ihtimali de azalır. Ayrıca bu tür binalar, depreme karşı daha dayanıklı olur.
Sismik izolatör nasıl çalışır?
Sismik izolatör nedir? Bu sorunun yanı sıra sismik izolatörün çalışma prensibini de açıklamalıyız. Sismik izolatör, az önce bahsettiğimiz gibi zemin kat ile bodrum katı arasındaki kolona yerleştiriliyor. Bodrum katında kolonun üzerinde bulunan sismik izolatör, sarsıntı anında sallanıyor. İzolatörün sallanması ile beraber bina, bu sarsıntıyı en düşük seviyede hissediyor. Özetle donanım, kolonların arasında sallanarak sarsıntıya tepki veriyor. Bu da binadaki eşyaların hasar almamasını sağlıyor.
Sismik izolatörler, yapıların temeline yerleştirilir ve yapı ile zemin arasına yerleştirilen cihazlardan oluşur. Bu cihazlar, yapıların deprem esnasında hareket etmesini engeller. Sismik izolatörler, genellikle katı olmayan malzemelerden yapılmıştır ve bu malzemelerin elastik özellikleri, yapıların titreşimlerini absorbe eder. Sismik izolatörler, yapının deprem sırasında hareket etmesine izin verir, ancak yapının hasar görmesini engeller.
Sismik izolatörler, genellikle iki ana tipte gelir:
Yalıtım Tipi Sismik İzolatörler: Yalıtım tipi sismik izolatörler, yalıtım malzemelerinden yapılmıştır ve deprem esnasında yapıyı sarsıntılardan korur. Yalıtım tipi sismik izolatörler, özellikle yapıların yer aldığı bölgedeki deprem şiddeti yüksek olan bölgelerde kullanılır.
Sürtünme Tipi Sismik İzolatörler: Sürtünme tipi sismik izolatörler, özel malzemeler kullanılarak yapılmıştır ve deprem sırasında yapının hareketini engellemek için sürtünmeyi kullanır. Bu sismik izolatörler, özellikle düşük ve orta yoğunluklu depremlerde kullanılır.
Sismik izolatör hangi binalarda uygulanır?
Bu tür yapılar, her türlü binada kullanılıyor. Ayrıca 100 yataklı ve üzeri hastanelerde zorunlu olarak kullanılmakta. Bunun dışında konut, kamu kurumu, şirket binası ve daha pek çok alanda kullanılabiliyor. Günümüzde her binada sismik izolatör yer almıyor. Bundan dolayı bu tür yapıların zorunlu olması gerekiyor.
Sismik izolatör zorunlu mu?
Sismik izolatör, yasaya göre 100 yatak ve üzeri hastanelerde zorunlu hale getirildi. Konutlarda böyle bir zorunluluk bulunmuyor.
Sismik İzolatörlerin Faydaları
Sismik izolatörler, yapıların depremlerden kaynaklanabilecek hasarlarını önlemeye yardımcı olur. Bu, hem bina sakinlerinin güvenliğini sağlar hem de yapının uzun ömürlü olmasını sağlar. Sismik izolatörler ayrıca, yapıların depremlerden kaynaklanan hasarlarını onarmak için harcanacak maliyetleri de azaltır. Sismik izolatörlerin kullanımı, yapıların depremlere dayanıklı hale gelmesine
Sismik izolatör kaç şiddetinde depreme kadar dayanır?
Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki kullanılan malzeme burada büyük bir öneme sahip. Sismik izolatörün kalitesine göre dayanıklılığı da değişmekte. Kaliteli bir sismik izolatör, 9 şiddetinde depreme kadar rahatlıkla dayanır. Örneğin Japonya’da 2011 yılında meydana gelen 9 şiddetinde depremde binalar sallandı. Bununla ilgili internette çeşitli videolara rastlayabilirsiniz. Sismik izolatör sebebiyle özellikle binaların üst katları, sallanmayı daha çok hisseder.
Sismik izolatörün kalitesinin yanı sıra binanın da kaliteli bir şekilde inşa edilmesi lazım. Bir bina, güzel bir şekilde inşa edildiği takdirde kolaylıkla problem olmaz. Özetle sismik izolatörün kalitesi ve bina dayanıklılığı önemli bir rol oynuyor.
Sismik izolatör fiyatı
Sismik izolatörlerin avantajı depremden koruması. Dezavantajı ise pahalı bir yapı olarak yer alması. Bu durum, konut fiyatlarının da yükselmesine neden olabiliyor. Bundan dolayı bazı müteahhitler masraftan kaçmayı tercih ediyor. Yine de binalarda sismik izolatör kullanılması gerekmekte. Özellikle deprem bölgelerinde kullanılması zorunlu olmalı.
Ortalama bir fiyat vermek gerekirse 1 adet sismik izolatör, 6.000 dolar seviyesinde. Bir binada ortalama 40 adet sismik izolatör bulunsa da bu binanın boyutuna göre değişir. 40 adet izolatör, 240.000 dolar demek. Bu da yaklaşık 4.5 milyon TL ediyor.
